توسط : فستیوال کوچه ۱۴۰۲|زمان برگزاری، مکان و لینک خرید بلیط
جهانگردان : بالاخره پس از چهار سال انتظار، فستیوال کوچه ۱۴۰۲ بار دیگر از ۲ اسفندماه ۱۴۰۲ در بوشهر زیبا برگزار می‌شود. امروز از هر کسی که به بوشهر سفر می‌کند، بپرسید چرا به این شهر بندری زیبا آمده است، در پاسخ خواهید شنید؛ فستیوال کوچه!
برای شرکت در فستیوال موسیقی کوچه بوشهر، کافی است میلی برای شنیدن داشته باشید؛ شنیدن صداهایی که ریشه در این آب‌وخاک دارد؛ اما فستیوال کوچه بوشهر ۱۴۰۲ کی و کجا برگزار می‌شود؟ چه هنرمندانی در این فستیوال حضور دارند؟ چطور باید بلیط این رویداد را خرید؟
در این مقاله به‌سراغ «حسین مظفری»، کارشناس مدیریت جهانگردی و از بنیان‌گذاران فستیوال کوچه رفته‌ایم، تا به همه این سوالات پاسخ دهیم و کمی بیشتر با این فستیوال موسیقی آشنا شویم.
درباره فستیوال کوچه ۱۴۰۲
در وب‌سایت کوچه فستیوال موسیقی بوشهر، آمده است: «فستيوال موسيقی كوچه، رویدادی است كاملا مستقل كه به‌همت تعدادی هنرمند و هنردوست، هر ساله اسفند ماه، در كوچه‌ای از كوچه‌های بندر بوشهر برگزار می‌شود.»
اسفند ۱۳۹۶ بود که تعدادی از هنرمندان و هنردوستان نامدار بوشهر، مثل محسن شریفیان موسس گروه موسیقی لیان، احسان عبدی‌پور کارگردان و فیلم‌نامه‌نویس و داریوش غریب‌زاده نویسنده سینما و تلویزیون، دور هم گرد آمدند تا اولین دوره یک فستیوال موسیقی اقوام ایرانی را با نام «کوچه» در کافه «حاج رئیس» در بوشهر برگزار کنند. رویکرد این فستیوال، تمرکز بر موسیقی نواحی مختلف کشور است و با هشتگ «موسیقی ریشه» کار خود را آغاز کرد.
این فستیوال ۷ روز ادامه داشت و نتیجه فوق‌العاده بود؛ شبکه‌های اجتماعی به‌سرعت پر از ویدیوها و عکس‌های کنسرت‌های ساده، خودمانی و مهیج کوچه در یک کافه شد و نظر بسیاری را جلب کرد تا نام بوشهر را جستجو کنند و سر از کار این فستیوال درآورند.
اسفند ۱۳۹۷ دوره دوم فستیوال کوچه برگزار شد؛ این‌بار مفصل‌تر و با حضور تماشاگران بیشتر، اما بازهم در همان کافه حاج رئیس. کوچه‌ای‌ها خود را براي میزبانی دوره سوم فستیوال کوچه در اسفند ۱۳۹۸ آماده کرده بودند که با شیوع کرونا، همه برنامه‌ها لغو شد. از آن سال به‌بعد تا اسفند ۱۴۰۱ این رویداد برگزار نشد. فستیوال کوچه ۱۴۰۲، سومین دوره فستیوال موسیقی کوچه بوشهر است که اسفند ۱۴۰۲ برگزار خواهد شد.
مظفری درباره انتخاب نام این فستیوال می‌گوید: «عنوان کوچه محل گذر، دیدوبازدید و ارتباط است. ما دلمان می‌خواهد در این فستیوال، آدم‌ها با هم و با موسیقی ارتباط برقرار کنند. اسم کوچه در ذهن ما گذری است که متعلق به همه است؛ متعلق به قشر، طبقه یا گروه خاصی نیست و هیچ مالکی ندارد. همین فلسفه پایه شکل‌گیری فستیوال کوچه شد؛ فستیوالی که متعلق به همه مردم است نه یک طبقه یا قشر خاص.»
کوچه که در سال ۱۴۰۲ در فهرست رویدادهای گردشگری کشور ثبت شده است، حامی مالی ندارد و برگزارکنندگان آن نمی‌خواهند هیچ نامی روی فستیوال مردمی کوچه سایه بیندازد و آن را از مردمی‌بودن خارج کند. کل هزینه فستیوال نیز بر عهده برگزارکنندگان آن است و با کمک‌های مردم و هنرمندان و علاقه‌مندان به بوشهر و موسیقی محلی برگزار می‌شود. فستیوال موسیقی کوچه بوشهر، بهانه‌ای برای پرداختن به موسیقی و فرهنگ اقوام مختلف ایرانی است که این روزها با نسل جوان خیلی غریبه است؛ اما به‌شیوه‌ای جذاب و منحصربه‌فرد.
زمان برگزاری فستیوال کوچه ۱۴۰۲
فستیوال کوچه بوشهر ۱۴۰۲، از ۲ الی ۸ اسفند ۱۴۰۲، به‌مدت یک هفته برگزار می‌شود. هوای بوشهر در اسفندماه مطبوع و بهاری است؛ به‌همین دلیل برگزارکنندگان این رویداد، ماه آخر سال را برای برگزاری این فستیوال موسیقی محبوب انتخاب کرده‌اند.
فستیوال موسیقی کوچه بوشهر در دو دوره قبلی هم در اسفندماه اجرا شده بود اما روزهای برگزاری آن متفاوت بود. فستیوال کوچه ۱۴۰۲ هم در اسفندماه برگزار می‌شود اما تاریخ این فستیوال بازهم با دوره‌های قبلی متفاوت است؛ به‌گفته مظفری، به‌دلیل برگزاری انتخابات و همچنین نزدیک‌شدن به ماه رمضان، برگزارکنندگان این فستیوال محبوب تصمیم گرفتند تا تاریخ برگزاری این رویداد را به اوایل اسفند ماه موکول کنند.
مکان برگزاری فستیوال کوچه ۱۴۰۲
در دو دوره قبلی فستیوال کوچه بوشهر، کافه خاطره‌انگیز حاج رئیس میزبان این رویداد موسیقی محبوب بود اما استقبال بسیار زیاد مخاطبان و محدودیت ظرفیت کافه حاج رئیس سبب شد تا برگزارکنندگان کوچه، به‌فکر میزبانی در یک مکان بزرگ‌تر باشند.
فستیوال کوچه بوشهر ۱۴۰۲ به‌جای کافه حاج رئیس، امسال در خانه تاریخی «عمارت حاج رئیس» برگزار خواهد شد که به «عمارت رئیس‌التجار» نیز معروف است. این عمارت تاریخی متعلق به دوره قاجار است و در قلب بافت تاریخی بوشهر قرار گرفته است. عمارت رئیس‌التجار به‌همت برگزارکنندگان کوچه، بازسازی شده است تا هر شب میزبان بیش از ۳۰۰ مهمان در فستیوال کوچه در بوشهر باشد.
خرید بلیط فستیوال کوچه ۱۴۰۲
فروش بلیط فستیوال موسیقی کوچه بوشهر، امسال به‌صورت اینترنتی خواهد بود. علاقه‌مندان به حضور در این فستیوال می‌توانند از ساعت ۱۶ روز ۲۶ بهمن ۱۴۰۲، با مراجعه به وب‌سایت ایران کنسرت، بلیط فستیوال کوچه ۱۴۰۲ را خریداری کنند.
به‌گفته مظفری، ظرفیت حضوری این رویداد بین ۳۰۰ تا ۳۲۰ مهمان است. محدودیت ظرفیت حضوری فستیوال کوچه هر سال باعث می‌شد تا طیف وسیعی از علاقه‌مندان به این رویداد، فرصت تماشای اجراها را از دست بدهند؛ همین مسئله سبب شد تا برگزارکنندگان این فستیوال ارائه پلتفرمی و آنلاین اجراها را در نظر بگیرند؛ بنابراین اگر به هر دلیلی نمی‌توانید به بوشهر سفر کنید تا حضور در رویداد موسیقی کوچه را تجربه کنید می‌توانید با خرید بلیط، در پلتفرم لحظه نگار به‌صورت آنلاین به تماشای اجراهای ناب و بی‌تکلف کوچه بنشینید.
فهرست کنسرت‌های فستیوال کوچه ۱۴۰۲
همانطور که پیش از این اشاره کردیم، فستیوال موسیقی کوچه بوشهر، امسال از ۲ تا ۸ اسفندماه به‌مدت یک هفته برگزار خواهد شد.
براساس برنامه‌ای که برگزارکنندگان این رویداد منتشر کرده‌اند، اجرای کنسرت‌ها هر شب در دو سانس خواهد بود؛ سانس اول از ساعت ۱۸:۳۰ و سانس دوم از ساعت ۲۰:۳۰ آغاز می‌شود. به‌گفته مظفری، در صورت استقبال مخاطبان از اجراها، احتمال دارد هر شب سانس فوق‌العاده نیز اجرا شود.
کوچه فستیوال موسیقی بوشهر در شب اول، چهارشنبه ۲ اسفند ماه ۱۴۰۲، میزبان شب افغانستان خواهد بود. شب دوم هم به موسیقی بلوچی و میناب اختصاص یافته است. علاقه‌مندان به موسیقی عرب و بوشهر نیز می‌توانند از اجراهای شب سوم لذت ببرند.
در شب چهارم رویداد موسیقی کوچه بوشهر شاهد اجرای گروه موسیقی سیریا و همچنین شب کردی خواهیم بود. شب پنجم این رویداد نیز به شب موسیقی آذربایجان اختصاص یافته است. شب ششم هم با اجرای گروه موسیقی «او و دوستانش» ادامه پیدا خواهد کرد.
شب هفتم و پایانی این رویداد، یعنی ۸ اسفند ۱۴۰۲، نیز میزبان شب لرستان و همچنین مراسم اختتامیه خواهد بود؛ البته در این برنامه اشاره نشده است که کدام‌یک از هنرمندان در مراسم اختتامیه به اجرا خواهند پرداخت.
در ادامه برنامه اجراهای فستیوال کوچه ۱۴۰۲ را ببینید:
برنامه‌های جانبی فستیوال کوچه ۱۴۰۲
فستیوال موسیقی کوچه امسال تنها محدود به موسیقی نیست و به‌نوعی جشنواره اقوام ایرانی است. در کنار اجرای موسیقی اقوام و نواحی ایران، امسال نمایشگاه‌های مختلفی همچون صنایع دستی، لباس، بازی‌های محلی، کارگاه‌های تخصصی گردشگری، تورهای بوشهرشناسی، خوراک، نشست‌های ادبی و اکران فیلم نیز برگزار می‌شود تا افرادی که موفق به خرید بلیط کنسرت‌ها نمی‌شوند، از تماشای این برنامه‌ها لذت ببرند و بیشتر با آداب‌ورسوم اقوام مختلف ایرانی آشنا شوند.
این نمایشگاه‌ها نیز مانند کنسرت‌ها، در بافت تاریخی بوشهر برگزار خواهند شد. آنطور که مظفری می‌گوید، چند خانه تاریخی ثبت‌شده در بافت تاریخی بوشهر میزبان این نمایشگاه‌ها خواهند بود و هر خانه تاریخی نیز به یکی از اقوام ایرانی اختصاص خواهد یافت. این حرکت هوشمندانه هم سبب گشت‌وگذار مسافران در بافت تاریخ بوشهر می‌شود و هم فرصتی برای آشنایی با فرهنگ‌ورسوم اقوام ایرانی را در قالبی جذاب فراهم می‌کند.
یکی از مهم‌ترین برنامه‌های جانبی فستیوال کوچه ۱۴۰۲، توجه به گردشگری خوراک است. مظفری در این‌باره می‌گوید: «فستیوال کوچه ۱۴۰۲ تمرکز ویژه‌ای روی خوراک اقوام دارد. خوراک‌های اقتصادی و ارزان در قالب غذاهای خیابانی و فینگرفودها که ریشه در خوراک اقوام ایرانی دارند و مردم بتوانند در حین گشت‌وگذار با صرف هزینه‌ای اندک، از غذاهای اقوام مختلف نیز میل کنند. این غذاها باید سریع و ارزان در دسترس مخاطب قرار گیرد تا کمی انرژی بگیرد و به اجرای بعدی برسد.»
به‌گفته این کارشناس جهانگردی، غذاهای دریایی با میگو و ماهی بخش مهمی از جشنواره غذاهای قومی این فستیوال است تا بتواند مردم را بیشتر با فرهنگ غذایی بوشهر و جنوب ایران آشنا کند.
هنرمندان حاضر در فستیوال کوچه ۱۴۰۲
مظفری درباره روند انتخاب هنرمندان حاضر در فستیوال کوچه می‌گوید: «هنرمندان حاضر در این فستیوال توسط هسته مرکزی فستیوال کوچه انتخاب می‌شوند؛ این گروه، گروه‌های موسیقی در سراسر کشور را رصد و از جذاب‌ترین‌ها برای شرکت در فستیوال دعوت می‌کند.»
به‌گفته این کارشناس جهانگردی، گروه موسیقی‌ای انتخاب می‌شود که وفادار به اقلیم و فرهنگ منطقه باشد و کارهایش رویکرد فرهنگی و قومی داشته باشد؛ به‌عبارتی این گروه یک بیس فولک، فیوژن یا پست مدرن به اقوام و فرهنگ‌ها داشته باشد. ویژگی دوم، اجرای قوی و استیجی است که بتواند مخاطب را تهییج و جذب کند.
او می‌افزاید: «ما گروه‌های موسیقی فولکور و سنتی قوی داریم که حتی با وجود اجرای قوی و فاخر، نمی‌توانند مخاطب عام جوان را جذب و سرگرم کنند. مخاطب اصلی فستیوال کوچه در بوشهر، نسل نوجوان و جوان است و این اجراها باید توانایی جذب این گروه سنی را داشته باشد.»
در فستیوال کوچه امسال ۱۲ گروه هنری حضور دارند و انتخاب گروه برتر نیز با رای مردمی خواهد بود. فاروق رحمانی، حسین اصیلی، امین فیروزپور، کبیر معصومی، گروه سیریا، عادل کمالی، وحید اسدالهی، گروه او و دوستانش و فرج علیپور، ازجمله هنرمندان حاضر در فستیوال کوچه ۱۴۰۲ هستند که به اجرا خواهند پرداخت.
دلیل محبوبیت فستیوال کوچه ۱۴۰۲
اینکه یک فستیوال موسیقی محلی در سومین سال برگزاری خود با چنین استقبال روبه‌رو شود، تصادفی نیست. وجه تمایز کوچه با دیگر رویدادهای موسیقی، مردمی بودن، شیوه‌های اجرایی خودمانی و بدون ادا و اصول است. کوچه موسیقی را از سالن‌های کنسرت گران‌قیمت، به بافت تاریخی بوشهر کشاند؛ جایی که مخاطب عام آن را لمس کند.
مظفری معتقد است فاصله گرفتن از قاعده و اصول همیشگی جشنواره‌های موسیقی یکی از وجوه تمایز فستیوال کوچه است؛ همین که این جشنواره به‌جای سالن در یک خانه تاریخی برگزار می‌شود سبب علاقه مردم می‌شود.
او می‌افزاید: «کوچه رویدادی است که موسیقی را با مردم پیوند می‌دهد؛ دکوری و تزئینی نیست و ساده و بی‌تکلف، باب گفتگو را با مردم باز می‌کند و فاصله‌ای که همیشه جشنواره‌ها با مردم دارند را پشت سر می‌گذارد. کوچه نیاز به هیچ مقدمه‌سازی ندارد فقط باید خودتان را به عمارت حاج رئیس برسانید و از شنیدن و دیدن اجراها لذت ببرید و بعد با حال خوب به خانه بروید.»
فستیوال کوچه، نقطه عطف گردشگری بوشهر
مظفری درباره تاثیر فستیوال کوچه بر گردشگری بوشهر می‌گوید: «این فستیوال نقطه عطفی در توسعه گردشگری استان بوشهر است. فستیوال کوچه سبب شد تا مردم نگاهی نو به این شهر اصیل و قدیمی بیندازند و جاذبه‌هایش را این‌بار با علاقه بیشتری کشف کنند. حجم بالای محتوای تولید شده درباره فستیوال کوچه در فضای مجازی نیز عامل مهم دیگری بود که نگاه‌ها را به‌سوی بوشهر کشاند. سرانه اقتصادی بوشهر با این فستیوال جابه‌جا می‌شود و روی عرضه و تقاضا در شهر تاثیر می‌گذارد.»
به‌گفته وی، این حجم از استقبال از رویداد کوچه سبب‌شده است تا بنگاه‌های کوچک اقتصادی در این شهر شاهد یک تحول جدی باشند. میزبانی از این تعداد گردشگر نیازمند تقویت زیرساخت‌های گردشگری بوشهر اعم از اقامت، حمل‌ونقل، غذا و غیره است؛ اتفاقی که افتاد و بسیاری از نهادهای متولی شهری در بوشهر را مجبور به برنامه‌ریزی کرد؛ مثل تاسیس کمپ‌های اقامتی توسط شهرداری.
به‌گفته مظفری، بوشهر باید از فرصت این فستیوال برای توسعه گردشگری خود استفاده کند و با افزایش تعداد هتل‌ها، رستوران و کافه و تاسیسات خدماتی دیگر زمینه جذب تعداد بیشتر گردشگران را فراهم کند.
فستیوال موسیقی کوچه در بوشهر نمونه موفقی از تاثیر رویدادها بر توسعه شهرها و گردشگری است که می‌تواند الگویی برای سایر شهرهای ایران باشد که از پتانسیل بالای موسیقی و هنر اقوام ایرانی برای خلق جاذبه‌های گردشگری و جلب نظر مخاطب استفاده کنند.
