توسط : باغ موزۀ هفت تنان شیراز
باغ موزۀ هفت تنان کجاست؟
موزه سنگ هفت تنان یا نام دیگرش که باغ تکیه هفت تنان است در ورودی شهر شیراز و در قسمت شمالی از آرامگاه حافظ قرار گرفته است و یکی از موزه های معروف ایران است وقتی از زیر دروازه قرآن رد شدید، در بلوار هفت تنان می توانید باغ موزه زیبایی را ببینید .
باغ موزه هفت تنان جزء اماکن دیدنی شیراز است که در آن، مقبره ۷ عارف نامی قرار دارد. این باغ زیبا در دوران زندیه در فاصله اندکی از آرامگاه حافظ ساخته شده است.
در این باغ، هفت عارف که مورد احترام کریم‌خان زند بودند، به خاک سپرده شدند. به دستور کریم‌خان روی سنگ مزار آنها کتیبه‌ای نیز قرار داده شد. در سال‌های گذشته، دراویش و عرفا در این باغ به عبادت می‌پرداختند تا این که از آن به عنوان موزه استفاده شد. در موزه سنگ باغ هفت تنان، نمونه‌های کمیاب و نادر از سنگ‌ها و کتیبه‌های قدیمی نگهداری میشود. در سال ۱۳۱۰، باغ هفت تنان جزء آثار ملی ایران فهرست شد.
باغ موزه هفت تنان به نام‌های دیگری مثل باغ تکیه هفت تنان و عمارت هفت تن نیز نامیده میشود. این مکان چند صد ساله، یکی از معروف‌ترین جاذبه های دیدنی شیراز می باشد.
علت نام گذاری آن چیست؟
علت نامگذاری این بنا به نام هفت تنان وجود هفت قبر از هفت عارف در این باغ است که کریم خان زند روی هر کدام سنگ بزرگ بدون کتیبه ای نصب کرده است. قدمت باغ به چندین سده پیش از زندیه برمی گردد و عمارت نیز از دوران کریم خان زند باقی مانده است. تا چند سال پیش، این باغ درواقع خانقاه درویش‌ها و مرتاضان بوده که اکنون مرمت شده و به عنوان موزه سنگ و کاشی در میان مردم مشهور شده است.
مردم شیراز به این مکان دلبستگی خاص دارند و سابقاً گاه در طلب باران و استجابت دعا روی بدین مکان می‌آورده‌اند . در این موزه میتوانید سنگ هایی با وزن تا هفت تن را مشاهده کنید که از انواع مختلف سنگ های قیمتی و نیمه قیمتی تشکیل شده اند .باغ موزه هفت تنان در گذشته مانند یک خانقاه برای دراویش در نظر گرفته شده بود. اکنون از این مکان که یکی از بناهای دوران زندیه است، به عنوان موزه سنگ استفاده میشود.
در این باغ موزه، عمارتی مجلل با ایوانی بزرگ قرار دارد که روی آن، نقش و نگارهای ظریف روی گچ کشیده شده‌اند. آقا صادق یکی از نقاشان مشهور دوره زندیه، پنج تصویر زیبا و پر رمز و راز را بر دیوارهای عمارت کشیده است. در سال‌های ۱۳۳۶ و ۱۳۳۷، هنرمند و نقاش شهیر ایرانی به نام محمد باقر جهانمیری وظیفه مرمت و تجدید این آثار را بر عهده گرفت.
معماری موزه هفت تنان چگونه است ؟
عمارت باشکوه باغ هفت تنان شیراز در زمینی به مساحت ۳۳۸۸ مترمربع و زیربنای ۹۸۸ متری ساخته شده است. باغ زیبای هفت تنان دارای درختان سرو چند صد ساله، نارنج و کاج است. در باغ، دو مسیر سنگی برای رفتن به ساختمان اصلی در نظر گرفته شده‌اند. قدم زدن روی این مسیرها و عبور از میان مناظر زیبا و محوطه سرسبز باغ بسیار خاطره‌انگیز است.
روبه‌روی عمارت، یک حوض فیروزه‌ای رنگ دیده میشود که برای عکاسی و ثبت خاطرات، بسیار مناسب است. با حضور در محوطه باغ، انگار به تاریخ سفر می‌کنید. کتیبه‌های تاریخی قرار گرفته در کنار حوض، زیبایی فضا را دوچندان کرده‌اند.
معماری این موزه به سبک سنتی ایرانی طراحی شده است .موزه هفت تنان در شیراز نمونه ای برجسته ازمعماری دوره زندیه است این موزه در حیاط خانه تاریخی نیمه قرن ۱۹واقع شده و خود خانه و باغچه های آن نیز به سبک باغ های ایرانی طراحی شده اند. ساختمان اصلی موزه دارای نمای سنتی با استفاده از آجر قرمز و چوب است که با جزئیات زیبا و دقیق طراحی شده است.
هنگام ورود به این موزه باغ حوض زیبا و بزرگی نمایان است که از گذشته با آب رکن آباد پر میشده است که توجه بازدید کنندگان رو به خودش جلب میکند و ترکیب این حوض با درختان سرو، نارنج و کاج که قدمتی ۲۰۰ ساله دارند بسیار چشم نواز است .
عمارت کریم خانی:
اگر علاقه دارید یک اثر اصیل از معماری ایرانی را تماشا کنید، بهتر است به سراغ عمارت اصلی باغ هفت تنان شیراز بروید. در این بنا می‌توان شکوه و عظمت معماری دوران زندیه را مشاهده کرد. در طبقه دوم ساختمان، تالاری زیبا با دو ستون سنگی بزرگ به چشم می‌خورد. روی ستون‌ها که بر اثر گذر زمان کمی فرسوده شده‌اند، نقش و نگارهایی دیده می‌شوند.
چنانچه از پله‌ها به ایوان عمارت حرکت کنید، مدهوش زیبای اثر خواهید شد. روی طاقچه‌هایی که در ایوان قرار دارند، طرح و نقوش متنوعی از داستانهای شاهنامه را می‌توان دید. به غیر از این طرح‌ها، ۵ طرح اصلی از آقا صادق نقاش قدیمی نیز به چشم می‌آید.این عمارت در دو طبقه پلان مربع و ایوانی بلند در ضلع جنوبی ساخته شده است . ستون های ایوان با سنگ مرمر پوشیده شده و سرستون های آن به شکل گلدان است . عمارت این باغ با معماری باشکوه و نقاشی های دیواری نفیس که داستانهای عاشقانه و مذهبی را به تصویر میکشد ، تزئینات این عمارت شامل نقاشی های دیواری ، گچ بری، آینه کاری و کاشی کاری است از زیبا ترین بخش های این باغ است. سقف تالار عمارت روی دو ستون یکپارچه عظیم بنا شده و در بخش طاقچه‌های بالایی آن پنج مجلس نقاشی شده است. در دو طرف ایوان، دو اتاق شاه‌نشین با عرض ۵.۵ متر و طول ۲۸ متر قرار دارند. ارتفاع سقف آن نیز حدود ۱۲ متر است. در کنار شاه‌نشین‌ها، چند اتاق گوشواره‌ای نیز در نظر گرفته شده‌اند.
اتاق‌های گوشواره‌ای از شاه‌نشین‌ها کوچک‌تر هستند و در زمانی که تعداد مهمان‌ها افزایش می‌یافت، درب آنها باز می‌شد تا به شاه‌نشین‌ها متصل شوند. به این ترتیب، فضای بیشتری در اختیار مهمانان قرار می‌گرفت. حوض بزرگی که در وسط عمارت قرار دارد، در گذشته با آب رکن آباد تغذیه می‌شد.
ویژگی بارز معماری موزه هفت تنان:
- تقارن در بنا
- تجلی هنر مقرنس
- استفاده از عناصر طبیعی مانند نور و آب
- تزئینات ظریف و هنرمندانه
- هماهنگی بین فضای داخلی و خارجی
چه آثاری در این موزه نگهداری میشود؟
در موزه سنگ شیراز کتیبه هایی تاریخی و سنگهای باستانی ارزشمند و گرانبهایی نگهداری میشود
این سنگ نوشته ها در باغ موزه هفت تنان از قدمت بالایی برخوردار است.
بر روی کتیبه های موجود در این موزه سنگ،خطوط و حکاکی هایی مشاهده میشود که نوع آن خطوط :نستعلیق ،کوفی ،ثلث ، نسخ و توقیع است.
نقاشی ها راویانی از گذشته :
درعمارت ایوان هفت تنان نقاشی هایی با رنگ روغن بر روی گچ کشیده شده اند . نقاشی های منحصر به فردی که هر کدام روایتگر داستانی هستند. یک درویش با تیر و تبر ، نقشی از موسی در نقش شبان ، شیخ صنعان و دختر مسیحی ، ابراهیم و درویش جوان از جمله نقاشی هایی هستند که بر روی دیوار های این عمارت خودنمایی میکند.
درویش جوان
اولین تصویراز پنج نقاشی آقا صادق که در سمت راست ایوان می‌بینید .تصویر درویشی چماق به دست است. برخی این تصویر را به سعدی و حافظ منتسب می‌کنند و برخی دیگر عقیده دارند او شاه عباس صفوی است. روایت‌هایی راجع به شاه عباس وجود دارد که می‌گویند او در دوران زمامداری خود لباس درویشی بر تن می‌کرد و بین مردم عادی می‌رفت تا با شرایط جامعه بیشتر آشنا شود.
برخی دیگر هم تصور می‌کنند این نقاشی بیانی از شروع سیر و سلوک درویشی است. در دست راست او یک چماق و بر روی دوش او یک بوق دیده میشود. دست دیگر درویش به سوی کشکول دراز شده است. مفهوم این نقاشی به این موضوع اشاره دارد که درویش برای این که واقعا درویش شود باید بوق (قیل‌وقال) و چماق (زور) را رها کند تا بتواند به کشکول (طریقت) دست پیدا کند.
درویش پیر
یکی از آثار نقاشی‌شده در فضای داخلی عمارت باغ هفت تنان شیراز تصویری از یک درویش پیر با کلاهی سفید بر سرش است. در تصویر اول درویشی جوان را دیدیم که دستش را برای گرفتن کشکول دراز کرده بود.
در آخرین تصویر، درویشی ریش سپید، کشکول و تبر به دست دیده میشود. گویی که درویش جوان پس از طی کردن مسیر درویشی، در نهایت به راه طریقت (کشکول) دست یافته است. برخی عقیده دارند این تصویر متعلق به شیخ صفی‌الدین اردبیلی است.در دست درویش یک تبرزین دیده میشود و چهره‌اش حالتی معنوی و زیبا دارد.
حضرت موسی
تصویر بعدی در دیوار سمت چپ ایوان قرار دارد و حضرت موسی را در حال شبانی نشان می‌دهد. حضرت موسی در تمام عمر، چه قبل از رسیدن به پیامبری و چه بعد از آن، چوپانی می‌کرد، چیزی برای خودش نمی‌خواست و هرچه داشت برای خدا بود. مفهوم نقاشی این است که دستیابی به راه طریقت، از مسیر از خودگذشتگی و ساده‌‌زیستی می‌گذرد.
نقاشی قربانی حضرت اسماعیل(ع)
یکی دیگر از نقاشی‌های زیبای عمارت باغ موزه هفت تنان، مربوط به داستان حضرت ابراهیم و قربانی کردن اسماعیل است. در این اثر می‌توان اوج هنر آقا صادق را مشاهده کرد. در این نقاشی، ابراهیم خلیل الله در حالی که با شمشیری در دست قصد قربانی کردن اسماعیل را دارد، فرشته وحی او را از خواست پروردگار آگاه میکند.
نقاشی شیخ صنعان و دختر ترسا
یکی دیگر از تصاویر عمارت به داستان شیخ صنعان و دختر ترسا اشاره میکند. در این تصویر می‌توان شیخ را در حالی که از سوی مریدان خود احاطه شده است، مشاهده کرد. دختر ترسا نیز بالای سر آنها قرار گرفته است.
مسیرهای منتهی به باغ هفت تنان شیراز
باغ هفت تنان از نظر موقعیت مکانی در شمال آرامگاه حافظ جای گرفته است. برای بازدید از باغ هفت تنان در قدم اول بهتر است با خرید بلیط شیراز از safaronline.net، خود را به این شهر برسانید. اگر می‌خواهید از اتوبوس استفاده کنید، باید در ایستگاه مسجد هفت تنان پیاده شوید و با کمی پیاده‌روی خود را به باغ برسانید. برای رفتن با مترو نیز باید در ایستگاه میدان ولیعصر پیاده شوید. فاصله این ایستگاه تا باغ هفت تنان حدود ۳ کیلومتر است. این مسیر را میتوانید پیاده یا با تاکسی بپیمایید.
یکی دیگر از روش‌های رسیدن به این مجموعه، استفاده از تاکسی‌های خطی است که به بلوار هفت تنان می‌روند. ساعت بازدید از این مجموعه هر روز از ساعت هفت و نیم صبح تا هفت و نیم شب است.
جاذبه‌های دیدنی نزدیک به باغ هفت تنان
پس از بازدید از باغ هفت تنان شیراز میتوانید از دیگر جاذبه‌های گردشگری که اطراف آن قرار دارند نیز دیدن کنید. یکی از این موارد، پارک کوهپایه است که تنها ۳۵۰ متر با باغ فاصله دارد و آرامگاه شاه شجاع در انتهای پارک واقع شده است. آرامگاه حافظ بزرگ در فاصله ۵۵۰ متری باغ قرار گرفته است و آرامگاه خواجوی کرمانی تنها ۹۵۰ متر با آن فاصله دارد. از دیگر اماکن مهم اطراف باغ می‌توان به دروازه قرآن و بقعه خواجوی کرمانی، باغ جهان نما ، باغ ملی ، موزه مشاهیر و آرامگاه سعدی اشاره کرد که همگی در فاصله ۳۵۰ متری تا ۳٫۲ کیلومتری آن نزدیکی هستند.
جاذبه های اطراف موزه هفت تنان:
پارک کوهپایه، مقبره حافظ، دروازه قرآن، خواجوی کرمانی، باغ جهان نما و آرامگاه سعدی
نزدیکترین هتلها به موزه هفت تنان که کمی بیشتر از ۱ کیلومتر فاصله دارند شامل هتل بزرگ شیراز، هتل پرسپولیس،هتل رویال شیراز،هتل ارگ ،هتل آپارتمان جهان نما وهتل شمس می باشند که اقامت در نزدیکی این موزه باغ را آسان کردند .
در اینجا بخوانید : باغ نارنجستان قوام
بازدید از باغ هفت تنان شیراز، کنار آب رکن‌آباد…
برای بازدید از باغ هفت تنان و در کل، شهر شیراز،بهترین زمان فصل بهار است. با حضور در باغ در ماه اردیبهشت میتوانید طراوت گیاهان و درختان را بیشتر حس کنید. نیمه اول پاییز هنگامی که هوا هنوز سرد نشده است نیز زمان مناسبی برای سفر به باغ هفت تنان به‌حساب می‌آید. آب رکن آباد توسط رکن الدوله دیلمی در سال ۳۳۸ ایجاد شد و بسیار مورد توجه حافظ قرار داشت. آب رکن آباد منبعی برای تامین آب آشامیدنی محله‌های حافظیه، روستای اکبرآباد، چهل تنان و هفت تنان بود.
هتل‌های نزدیک به باغ هفت تنان
اگر تمایل دارید که محل اقامت شما در نزدیکی باغ هفت تنان باشد، گزینه‌های مختلفی خواهید داشت. نزدیکترین هتلها به موزه هفت تنان که کمی بیشتر از ۱ کیلومتر فاصله دارند شامل هتل بزرگ شیراز، هتل پرسپولیس،هتل رویال شیراز،هتل ارگ ،هتل آپارتمان جهان نما وهتل شمس می باشند که اقامت در نزدیکی این موزه باغ را آسان کردند . جهت رزرو هتل می توانید به سایت safaronline.net مراجعه کنید.
اگر قصد سفر به شیراز و بازدید از دروازه قرآن را دارید ما گشت مشاهیر شیراز را به شما پیشنهاد می کنیم تا علاوه بر باغ موزۀ هفت تنان از سعدی ،حافظ ،خواجوی کرمانی ،دروازه قرآن ،شیخ اطعمه و حرم علی ابن حمزه دیدن نمایید .
