توسط : ۵۴ کاروانسرای ایران ثبت جهانی شد
در چهل‌و پنجمین کمیته میراث جهانی یونسکو که هم‌اینک در شهر ریاض عربستان درحال برگزاری است، پرونده ۵۶ کاروانسرای تاریخی ایران از ۲۶ استان بررسی شد. به دنبال گزارش مثبت نماینده ایکوموس (کنوانسیون میراث جهانی) درباره وضعیت مرمت و نگهداری و ارزش تاریخی این کاروانسراها و اظهارات نمایندگان برخی کشورها از جمله عمان، نیجریه، هند، مالی، آفریقای جنوبی، یونان، زامبیا، قطر، نیجریه، اتیوپی، عربستان، بلغارستان و روسیه در موافقت این پرونده و همچنین، پس از حذف دو کاروانسرای صفوی در آذربایجان شرقی و اصفهان و با انجام اصلاحاتی در بخش‌ها و بندهایی از آن، سرانجام در مجموع ۵۴ کاروانسرا در فهرست یونسکو، ثبت شد. این کاروانسراها از دوره ساسانی تا پایان دوره قاجار را شامل می‌شوند.
نمایندگان برخی کشورها از جمله قطر، عربستان، بلژیک و ژاپن درباره حذف دو کاروانسرا از این پرونده و نداشتن مطابقت تاریخی این کاروانسراها، اظهارنظرهایی داشتند.
به گفته رسول وطن‌دوست، نماینده میراث فرهنگی ایران در اجلاس یونسکو، ایران پرونده ۵۶ کاروانسرا را ارائه کرد؛ درحالی که بیش از۷۰۰ کاروانسرا را ثبت ملی کرده است. او در این اجلاس اعلام کرد که ایران چند معیار را برای انتخاب این کاروانسرا از جمله معماری و دوره‌های تاریخی درنظر گرفته است و این آمادگی را دارد که دو کاروانسرا را به پیشنهاد ایکوموس حذف و در آینده آن‌ها را به این پرونده الحاق کند.
او همچنین یادآور شد که ایران آماده است درباره چگونگی مدیریت، حفاظت و نگهداری این کاروانسراها که محل پرسش نمایندگان برخی کشورها در اجلاس یونسکو بود، در ادامه با ایکوموس همکاری کند.
این ۵۴ کاروانسرا شامل موارد زیر می‌شوند:
دیرگچین قم، نوشیروان اصفهان، پرند (قلعه سنگی) تهران، رباط شرف خراسان رضوی، سنگی انجیره یزد، جمال‌آباد آذربایجان شرقی، عباس‌آباد تایباد خراسان رضوی، فخر داوود خراسان رضوی، شیخعلی‌خان اصفهان، مرنجاب اصفهان، امین‌آباد اصفهان، گبرآباد کاشان، مهیار اصفهان، گز اصفهان، کوهپایه اصفهان، مزینان خراسان رضوی، ایزدخواست فارس، فخرآباد خراسان رضوی، سرایان خراسان جنوبی، قصر بهرام سمنان، آهوان سمنان، میامی سمنان، عباس‌آباد سمنان، میاندشت سمنان، زین‌الدین یزد، میبد یزد، فرسفرج فارس، خواجه‌نظر آذربایجان غربی، دهدشت کهگیلویه و بویراحمد، بیستون کرمانشاه، گنجعلی‌خان کرمان، گویجه بل آذربایجان شرقی، خوی آذربایجان غربی، صائین اردبیل، تی‌تی گیلان، باغ شیخ مرکزی، زعفرانیه خراسان رضوی، مهر خراسان رضوی، ینگه‌امام البرز، بستک هرمزگان، برازجان بوشهر، خرانق یزد، آجری انجیره یزد، افضل خوزستان، نیستانک اصفهان، چاه کوران کرمان، چمشک لرستان، رشتی یزد، تاج آباد همدان، ده محمد خراسان جنوبی، خان آذربایجان غربی، چهل پایه خراسان جنوبی، سعدالسلطنه قزوین و رباط قِلی خراسان شمالی است.
درباره کاروانسراهای ایرانی
در فایل مربوط به «کاروانسراهای ایران» در یونسکو تاکید شده است که کاروانسراها یکی از مهمترین اشکال معماری ایرانی هستند که باعث توسعه مسیرها و نیازهای مرتبط با خواسته‌ها و مقتضیات سفر شدند.
این کاروانسراها با مقایسه نقشه ۲۰۰ کاروانسرا انتخاب شده‌اند. درباره ویژگی آن‌ها در پرونده موجود در یونسکو آمده است که هیچ‌یک از آن‌ها نقشه تکراری ندارند، بنابراین مشهود است که کاروانسراها نتیجه و محصول خلاقیت و نبوغ معماران ایرانی در طول تاریخ است. همچنین کاروانسراهای ایرانی مستقیماً درگیر تحولات اجتماعی و فرهنگی بوده‌اند؛ به گونه‌ای که تأثیر آن را در ادبیات، شعر، نقاشی، مینیاتور، موسیقی و همچنین معماری می‌توان دید.
از نظر مقایسه، تفاوت کاروانسراهای ایرانی با چند نوع دیگر از کاروانسراهای موجود در خارج از ایران در شکل و نقشه است؛ زیرا به نظر می‌رسد نوع دیگر کاروانسراها از نمونه‌های اولیه ایرانی آمده است.
به گزارش «جهانگردان»، امروز در این اجلاس همچنین، پرونده الحاق منطقه حفاظت شده دیزمار به پرونده ثبت جهانی جنگل‌های هیرکانی با کشور آذربایجان ارائه شد. اما پس از بررسی‌ها، قرار شد دو منطقه در آذربایجان به پرونده هیرکانی اضافه و پرونده دیزمار، در قالب پرونده ارسباران در سال آتی ارائه شود.
باعث خوشحالی هست واقعا بخصوص استان فارس