توسط : خانه زینت الملوک شیراز
شیراز، شهری است که به دلیل دارا بودن جاذبه های تاریخی و طبیعی فراوان، به یکی از پر گردشگرترین شهرهای ایران تبدیل شده است. در این شهر، عطر بهار نارنج و شعر و ادب، جایگاه ویژه ای دارند. بناهای تاریخی نیز از جمله مهم‌ترین جاذبه های این شهر محسوب می شوند که تماشای معماری آن ها، از جذابیت های سفر به شیراز است.
یکی از بناهای تاریخی شیراز، خانه زینت الملوک است. این خانه در سمت غربی منطقه نارنجستان قوام واقع شده و در دوره قاجار ساخته شده است. خانه زینت الملوک محل زندگی خانم زینت الملوک قوامی بوده است؛ دختر قوام الملک چهارم. خاندان قوام الملک از نسل حاج ابراهیم خان کلانتر بوده‌اند و در زمان های مختلف، به عنوان والی و کلانتر در شیراز و استان فارس خدمت کرده اند. بازدید از خانه زینت الملوک، یکی از شیرین ترین جنبه های سفر به شیراز است.
در سال ۱۲۹۰ هجری قمری، علی محمد خان قوام الملک دوم، ساخت خانه زینت الملوک را آغاز کرد و بعد از سال‌ها ساخت و ساز، محمد رضا خان قوام الملوک سوم، در سال ۱۳۰۲ هجری قمری، آن را به پایان رساند تا به عنوان محل زندگی خانواده قوام الملوک، مشهور شود. یکی از جذابترین ویژگی‌های خانه زینت الملوک، اتصال آن به خانه قوام است؛ دو بنا که با یک راه زیرزمینی به هم مرتبط می‌شوند.
در ورودی خانه، دری معرق کار شده‌ای وجود دارد که به سرعت توجه بازدیدکنندگان را به خود جلب می‌کند. پس از عبور از هستی و راهرو، حیاط زیبای خانه پیش روی شما قرار دارد. این حیاط، با داشتن ازاره‌های سنگی حجاری شده و مشبک، دو حوض بزرگ و کوچک و دو باغچه زیبا، فضایی شاداب و خوشایند را به بازدیدکنندگان ارائه می‌دهد. حوض و گل‌های طرح دار در اطراف حیاط، تا حد زیادی، در زیبایی نمای ساختمان موثر هستند و بازدیدکنندگان را به استراحت در این منطقه ترغیب می‌کنند.
در پیشانی خانه، کاشی‌کاری هفت رنگ هلالی، با تصاویری از دو فرشته، خورشید و دو شیر شمشیر به دست و آیات قرآنی، جذابیت خاصی را به بنا بخشیده است. خانه زینت الملوک بیش از ۲۰ اتاق دارد که همگی با گچبری ها، آینه‌کاری ها و نقاشی‌های تزئینی تزئین شده‌اند. اتاق‌های این خانه بیشتر سقفی چوبی دارند و روی آن‌ها تصاویری از گل و بوته، حیوانات و پرندگان نقاشی شده است. در گرداگرد حیاط، ۲۰ اتاق به هم مرتبط هستند و در طبقه اول با یکدیگر ارتباط دارند که این مسئله باعث می‌شود که برای رفتن از اتاق‌های شمالی به جنوبی، لازم نباشد از حیاط عبور کنید.
در اینجا بخوانید >> مسجد مشیر السلطنه
یکی از جذابیت های خانه زینت الملوک، پنجره های ارسی با شیشه های رنگی است که تابش نور خورشید بر روی آن‌ها، انعکاسی زیبا از نور را بر روی در و دیوارها به ارمغان می‌آورد و فضایی شگفت‌انگیز ایجاد می‌کند. در ساختمان غربی، تالار شاه‌نشین با چیدمانی از آینه‌کاری و گچبری زیبا، چشم بازدیدکنندگان را به خود جلب می‌کند. به عبارتی، تالار اصلی این خانه، یکی از قطب‌های جذاب آن است که دیوارهایی آینه‌کاری و تزئین شده با نقاشی، در ضلع غربی ساختمان قرار دارد. در قسمت‌هایی از تالار اصلی و اتاق‌ها، نقاشی‌هایی طراحی شده که از ترکیب هنر ایرانی و اروپایی الهام گرفته اند، ولی با این حال، سبک ایرانی خود را به بهترین شکل نگه داشته‌اند.
این تنها خانه در شیراز است که زیرزمین سراسر بنا را فرا گرفته و در سه ضلع از ساختمان، زیرزمین بزرگی قرار دارد که دارای آجرکاری‌های تماشایی است. این فضا امروزه به عنوان نگارخانه شناخته می‌شود و در آن شخصیت‌های مهم شهر شیراز به شکل مجسمه در نمایشگاه‌های مختلف به نمایش گذاشته می‌شوند. در سال ۱۳۷۳ شمسی، این خانه با همکاری میراث فرهنگی، مرمت شد و یک سال بعد، زیرزمین آن به عنوان نگارخانه به کار گرفته شد. اما از سال ۱۳۸۲ شمسی، نگارخانه به موزه گنجینه فارس تبدیل شده است.
