خانه سعادت یا خانه خاتم شیراز
خانه سعادت یا خانه خاتم شیراز یکی از خانه های زیبا و تاریخی شیراز و مربوط به دوره قاجار است و در بافت قدیمی شیراز، گذر سنگ سیاه واقع شده و این اثر در تاریخ ۲ آبان ۱۳۸۲ با شمارهٔ ثبت ۱۰۴۸۱ بهعنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیدهاست و در سال ۱۳۸۴ توسط سازمان میراث فرهنگی و صنایع دستی و گردشگری استان فارس مرمت و بازسازی و برای بازدید عموم آماده شد.
تاریخچه نامگذاری خانه سعادت به مالک اصلی آن بازمیگردد. حاج میرزا آقا سعادت فرزند حاجی علی اکبر تاجر شیرازی مالک خانه سعادت بودهاست. همکاری وی با میراث فرهنگی موجب ماندگار شدن این اثر تاریخی گردید که موجب فخر شیراز و لذت گردشگران بافت تاریخی است. تزیینات این خانه به سبک معماری اصیل ایرانی، بسیار چشمنواز است و میتوانید هنر کاشیکاری، گچکاری، آجرکاری، حجاری، گره چینی و… را در این خانه مشاهده کنید. دو ورودی در ضلع شرقی و جنوبی، راهرو، حیاط، اتاقهای سهدری و پنجدری، زیرزمین و… از قسمتهای مختلف این عمارت است.
خانه سعادت در حال حاضر بهعنوان موزه خاتم و نمایشگاه دائمی هنر اصیل خاتم کاری شیرازی فعالیت میکند و با بازدید از آن، هم از تماشای بندبند این خانه تاریخی لذت خواهید برد و هم محو زیبایی هنر ناب خاتمکاری خواهید شد.
در سال ۱۳۸۴ پوشش بام تعویض شد و سنگ فرش حیات بازسازی گردید و برای تحکیم و مقاوم سازی ، پی ریزی آن تقویت شد و قسمتهای چوبی که توسط موریانه ها تخریب شده بود ، جایگزین یا مرمت گردید.
خانه های تاریخی شیراز به صورت متداول دارای معماریهای باشکوهی هستند و خانه سعادت هم از این قاعده مستثنی نیست. با توجه به این موضوع میتوانیم بگوییم که عمارت باشکوه خانه سعادت که در اواخر دوره قاجار و اوایل پهلوی ساخته شد در زمره زیباترین خانههای تاریخی این شهر قرار گرفته است. اگر بخواهیم نگاهی به معماری خانه سعادت بیندازیم باید به تزئیناتی مانند آجرکاری، کاشی کاری، سنگهای حجاری شده اشارهای داشته باشیم؛ معماری خانه سعادت به قدری ظریف و زیبا است که نگاه ها را مسحور خود می کند. این خانه یکی از نمونه های بارز هنر معماران دوران قاجار است که ظرافت و زیبایی منحصر به فردی دارد. سبک معماری عمارت مربوط به اواخر قاجار و اوایل پهلوی است و دارای یک حیاط مرکزی و اتاق های متعدد با تزئینات کاشی کاری ، آجرکاری ، گره چینی ، حجاری و سقف های چوبی است.
اما به صورت کلی در ارتباط با این مبحث باید بنای خانه را به چند قسمت تقسیم کرد که در ادامه هر کدام را به صورت جداگانه برایتان ذکر میکنیم:
ورودی خانه سعادت
خانه سعادت شیراز از دو ورودی برخوردار بوده و ورودی اصلی در ضلع جنوبی قرار دارد و ورودی دوم را در امتداد ورودی اصلی و در ضلع شرقی آن گذاشتهاند. شاید برایتان جالب باشد که بدانید این خانه برخلاف دیگر سازههای آن زمان اصلا هشتی ندارد. پس از ورودی تنها یک راهروی کوچک را ایجاد کردهاند که از طریق این راهرو میتوانید خود را به حیاط خانه برسانید.
حیاط
زمانی که وارد حیاط میشوید قطعاً شما هم ابتدا چشمتان به حوزه آبی رنگ زیبایی که در وسط آن قرار گرفته شده است، میخورد. در اطراف این حوض چهار باغچه قرار دارد و گلهای رنگارنگ زیبایی نظر شما را به خود جلب میکنند. دور این حیاط اتاقهای سه دری و پنج دری قرار دارد. اتاقهای پنج دری در بخش شمالی عمارت هستند و دارای تزئینات گچبری و شیشههای رنگی بوده و به شکل زیبایی به وسیله کاشیکاریهای چشم نواز تزیین شدهاند. حیاط خانه سعادت شکل چهارگوش داشته و حوضی که در وسط آن وجود دارد بیضی شکل است.
شاه نشین
شاه نشین را در ضلع شرقی خانه سعادت میتوانید مشاهده کنید. شاه نشین یک ایوان بزرگ با چهار ستون بوده که ستونهای این ایوان و سقف چوبی آن و شمس در بالاترین بخش قرار گرفتهاند. روی ایوان خانه سعادت ۳ شمسه به چشم میخورد که شمسه میانی نسبت به دو شمسه کناری بزرگتر است. برای اینکه این شمسهها به زیبایی هرچه تمامتر منقوش شوند از کاشیکاری هفت رنگی که نقش پادشاهان روی آنها حک شده است، استفاده کردهاند.
آدرس خانه سعادت شیراز
اگر میخواهید به شهر شیراز بروید و به دنبال خانههای تاریخی و باستانی هستید، به شما توصیه میکنیم حتماً سری به خانه سعادت هم بزنید. برای رفتن به خانه سعادت شیراز لازم است تا به آدرسی که در ادامه برای شما ذکر میکنیم مراجعه کنید:
آدرس خانه سعادت شیراز: دروازه کازرون، بلوار دستغیب، محله سنگ سیاه، گذر سنگ سیاه، کنار آرامگاه سیبویه
هزینه بازدید: رایگان
برای افرادی که عاشق هنر و معماری اصیل ایرانی هستند، بهترین گزینه و پیشنهاد بازدید از خانه سعادت است. خانه سعادت که خانه خاتم هم نامیده میشود را میتوانیم قطعهای از بهشت ماندگار ایران زیبای باستانی بدانیم. در این مطلب سعی کردیم شما را بیشتر با خانه سعادت شیراز آشنا کنیم.